15 marca skończył się w Lublinie Ośrodek Sztuki Performance

Wieści czasem są dobre ale częściej złe
Ta jest smutna. Ośrodek Sztuki Performance przestał dzisiaj istnieć.

Z maila od Waldka Tatarczuka
Poniedziałek, 15 Marca 2010 20:26


Czym jest Centrum Kultury?
….Największą kulturalną instytucją w Lublinie skupiającą odrębne komórki – teatralne, wystawiennicze, impresaryjne, baletowe, taneczne..
….Molochem instytucjonalnym wysysającym z ludzi wszystko co najlepsze i wypluwającym ich bez skrupułów, zbiurokratyzowanym zaściankiem, w którym być albo nie być wyznacza księgowość i administracja.
….Miejscem, którego działalność ma przybliżać Lublin do chwalebnego tytułu stolicy kultury 2016

Centrum Kultury pozbyło się Ośrodka Sztuki Performance – jak sądzę z ulgą. OSP nie pasował do profilu Centrum Kultury, który pielęgnuje dość anachroniczne myślenie o kulturze. OSP był nierentowny. Nie było biletów, nie było zysków. Co z tego, że przez lata Lublin był kojarzony jako miasto 1. teatru, 2. teatru tańca, 3. performance – poprzez cyklicznie odbywające się festiwale, które gromadziły rzesze wyznawców każdego z gatunków. Jak widać ta identyfikacja kompletnie nie interesuje ludzi, którzy pociągają za sznurki w lubelskiej kulturze.

Zanim spędziłam w Ośrodku Sztuki Performance półtora roku pracując w charakterze krytyczki, archiwistki, redaktorki, tłumaczki, montażystki, bloggerki, HRowca, PRowca, Kaowca itd. byłam uczestnikiem firmowanych przezeń pokazów i festiwali. 10 lat temu miał miejsce ArtKontakt – pierwszy festiwal performance w Lublinie. Miałam 16 lat i byłam wolontariuszką odpowiedzialną za odbieranie telefonów w biurze festiwalowym i pomoc przy organizacji akcji Volkera Hamanna. W praktyce robiłam tam mnóstwo rzeczy, które wykraczały poza ramy biura festiwalowego, poznałam wielu artystów i przedziwną ich sztukę. Performance, jaki miałam okazję wtedy oglądać pierwszy raz w życiu wydał mi się czymś szalenie otwartym i pojemnym, zacierającym granice pomiędzy dyscyplinami (jakby nigdy nie były one ważne), odkrywczym, skrajnie indywidualnym, procesualnym, czymś co zespala sztuki przedstawiające z filozofią. Uległam magii tej sztuki. Myślę, że ArtKontakt Zbyszka Sobczuka i Waldka Tatarczuka to było na prawdę coś w tym pięknym mieście na dalekim wschodzie – powiew świata, sztuki która przyciąga jak magnes, zwiastun nowej ery w lokalnej kulturze. Aż chciało się zawołać repeat please! Niestety, repeatu nie było, wielkie nadzieje organizatorów boleśnie zderzyły się z rzeczywistością. Potem odbyło się w Lublinie kilka edycji EPAFu, dzięki którym performance na dłużej zadomowił się w tej okolicy i w świadomości jej mieszkańców. W 2006 roku przeniósł się do Warszawy. W zeszłym roku odbyła się pierwsza edycja nowego lubelskiego festiwalu performance po latach – Performance Platform – jak się okazuje, również ostatnia. Żywe działanie w starciu z surową, postindustrialną przestrzenią Warsztatów Kultury dało efekt, który przeszedł nasze oczekiwania. Zarówno artyści, jak i organizatorzy i publiczność była pod wrażeniem miejsca i atmosfery, dla wielu z nich był to najlepszy festiwal performance, na jakim byli. Sztuce towarzyszyły wielogodzinne dyskusje o niej, pokazy, wykłady. Mimo zimna (listopad) i zmęczenia ludzie z zainteresowaniem słuchali opowieści Nigela Rolfe’a, pełni napięcia oglądali performance Colma Clarke’a, Marty Bosowskiej, Jaku Falkowskiego, Michała Bałdygi, projekcję z wędrówki Roddy’ego Huntera. Każda z historii, opowiedziana przez 11 artystów była niezapomniana.
Oprócz festiwali OSP od czerwca minionego roku pracował nad unikalnym na polską skalę projektem Otwarte Archiwum – cyfrowej bazy danych z obszaru sztuki performance, która od jakiegoś czasu funkcjonuje w internecie i zbiera bardzo dobre opinie. W tym roku chcieliśmy rozszerzyć zakres naszych działań i zbadać społeczny odbiór performance w ramach Laboratorium Performance – tego już zapewne nie zrealizujemy.

Szkoda, że w obliczu starań o zaszczytny tytuł stolicy kultury Centrum Kultury rezygnuje z tak nowatorskiej i unikalnej jednostki, jaką jest Ośrodek Sztuki Performance. Mówię tak nie tylko z perspektywy byłego pracownika ale również aktywnego uczestnika w życiu kulturalnym tego pięknego miasta. Kultura, jaką może poszczycić się Lublin to – jedna galeria od lat pożerająca samą siebie, druga galeria, która kiedyś była wywrotowa po czym zapadła w sen (może teraz nowy dyrektor tchnie w nią nowego ducha), festiwale jazzowe i teatralne, Kuśmirowski -człowiek instytucja, Tektura. Reszta dogorywa z braku pieniędzy i zapału. Szkoda, że Centrum Kultury nie potrafi i nie chce wykorzystać potencjału OSP do promowania Lublina jako miasta kultury. Życzę mojemu miastu jak najlepiej w sprawie 2016 ale jeśli decydenci będą dalej uśmiercać przestrzenie kultury (w skali makro Chatkę Żaka, w mikro Ośrodek Sztuki Performance) nic dobrego z tego nie wyniknie. Lublin zostanie miastem animatorów, w którym nie bedzie już czego animować. I reanimować.